فرخی سیستانی

ابوالحسن علی بن جولوغ،متخلص به فرخی شاعر بزرگ و مشهور اواخر قرن 4 و اوایل قرن5 ه.ق. و از جمله سرآمدان سخن در عهد خویش و در همه ی ادوار تاریخ ادبی ایران است.


فرخی در عهد در امیر ابوالمظفر چغانی و سلطان محمود وسلطان مسعود غزنوی می زیست.

ابیات زیر سروده ی فرخی سیستانی است:

من قیاس از سیستان دارم که آن شهر منست

وز پی خویشان ز شهر خویشتن دارم خبر

شهر من شهر بزرگ است و زمینش نامدار

مردمان من در شیرمردی نامور

استاد ابولفرج سگزی

استاد ابوالفرج سیستانی معاصر امیر ابوعلی ابراهیم بن سیمجور(333-372ه.ق.)ومداح آن خاندان بود.گویند او عمری دراز داشت و به یکصدو بیست سالگی رسید.
ابوالفرج در شعر بی نهایت ماهر بود و چند کتاب شعر داشت.

ابیات زیر ازآن وی می باشد:

عنقای مغرب است درین دور خرمی

خاص از برای محنت و رنج است آدمی

چندانکه گرد عالم صورت بر آمدیم

غمخواره آدم آمد و بیچاره آدمی

هر کس بقدر خویش گرفتار محنت است

کس را نداده اند برات مسلمی

محمد بن وصیف سیستانی

محمد بن وصیف سگزی معاصر یعقوب لیث و عمرو بن لیث صفاری بود که نخستین شعر مکتوب دری را در نیمه ی اول قرن سوم ه.ق.(حدود865میلادی)سرود.

محمد بن محلد(مخلد)
محمد بن مخلد سیستانی از بزرگان علم و ادب و از نخستین شاعران ایران، معاصر یعقوب لیث صفاری(265-254ه.ق)بوده است.
وی در مدح یعقوی چنین سروده است:

جز تو نزاد حوا و آدم نکشت *** شیرنهادی به دل و بر منشت

معجز پیغمبر مکی تویی *** به کنش و به منش و به گوشت

فخر کند عمار روزی بزرگ *** کوهدانم من که یعقوب کشت


شمس بستی سیستانی

امام شمس الدین حاجی بستی از شعرا و فضلای قرن ششم ه.ق.بود.وی طبعی لطیف وسخنی عالی داشت.

از لطایف اشعار او این رباعی است:

گویند ز زر ترا بود خرسندی

خرسند شوی چو دل ازو برکندی

زر کنده ی کان و بی وفای دهرست

بر کنده ی بی وفا چرا دل بندی


بدیع سیستانی

بدیع الدین ترکو سیستانی از شعرای مشهور قرن ششم ه.ق.بود که در سخن سرایی نادر وصحبتش مطبوع بود.
هنگامی که یکی از عرفا را اسب بر زمین انداخت این دو بیتی را گفت:

آن اسپ ترا عظیم شیرین انداخت

انصاف بده کز در تحسین انداخت

در ره گذر تونیز گفتاری بود

اسپ چو بدان رسید سرگین انداخت

شمس الدین مبارک سیستانی
شمس الدین مبارک شاه السجزی از شاعران بزرگ و معتبر سیستان بود.